-
به
گزارش میگنا دکتر حسین ابراهیمی‌مقدم،
روانشناس در گفت‌وگو با شفقنا زندگی با بیان اینکه
اکستاسی که MDMA نیز نامیده می‌شود، داروهای مهمانی یا
داروی باشگاهی رایج است که فرمول شیمیایی آن با
آمفتامین‌ها که محرکند و هم با مسکالین که توهم‌زاست،
شباهت‌هایی دارد، اظهار داشته: «در ایران این قرص را
با نام‌های مختلفی می شناسند، از جمله
اکستیسی، اکستاسی، اکستازی، XTC، E، EX، X، قرص شادی،
قرص عشق، قرص نشئه، بمب شادی، سوپر من، مرسدس، استار،
جت و...
این ماده به صورت قرص‌های خوراکی و جویدنی، کپسول و
مواد تدخینی و تزریقی موجود است که البته متداول‌ترین
شکل آن به صورت قرص است.مصرف اکستیسی در مصرف‌کنندگان
باعث ایجاد نیروی محرکه در آنها می‌شود و پس از مصرف
فرد به‌طور ناگهانی به سمت انرژی زیاد می‌رود. این قرص
به عنوان توهم‌زای ملایم، مصرف‌کننده را از واقعیت دور
می‌کند. از این رو به نظر می‌رسد که ترکیب این دو (ایجاد
انرژی و توهم)، مصرف‌کنندگان را تا حدی از بازداری‌ها
و آگاهی از نتایج احتمالی رفتار خطرناک مانند رفتار
جنسی بدون استفاده از کاندوم آزاد کند.»
وی در ادامه اظهار داشت: «از اکستیسی نخست در دهه 1970
به صورت قانونی استفاده می‌شود و حتی پزشکان آن را
برای کمک به درمان تجویز می‌کردند. این دارو در دهه
1980، بخشی از صحنه داروی تفریحی و خلاف قانون شده بود.
امروزه هم تلاش می‌شود تا پژوهش‌ها در جهت استفاده‌های
دارویی MDMA هدایت شود، اما مقاومت‌های زیادی وجود
دارد. همان‌گونه که برای تحقیق در استفاده‌های پزشکی
ماری‌جوانا وجود دارد در حالی که جر و بحث ادامه دارد
به نظر می‌رسد که محبوبیت مصرف این داروی مهمانی یا
باشگاهی، در میان دانش‌آموزان دبیرستانی و دانشجویان
دوره لیسانس در حال افزایش است.»
اکستیسی، با کاهش سروتونین به کارکرد حافظه فعال آسیب
می‌رساند
وی با اشاره به اینکه مصرف این داروی باشگاهی می‌تواند
باعث بروز اضطراب در مصرف‌کننده شود، افزود: «اکستیسی
به معنای زندگی کردن در مرز بوده و علت آن تا اندازه‌ای
خطرهای شناخته‌شده و چندخطر بالقوه برای آن است. نتایج
آزمایش روی جانداران آزمایشگاهی مانند موش نشان می‌دهد
که MDMA (اکستیسی) می‌تواند اضطراب را افزایش دهد.
همچنین باعث کاهش فعالیت ناقل‌های عصبی سروتونین و
دوپامین شود. درحالی که
کاهش سروتونین به کارکرد حافظه
فعال آسیب می‌رساند و باعث بروز مشکلاتی در خوردن،
خوابیدن و خلق و خوی فرد می‌شود. بعضی پژوهشگران نیز
نگرانند که حتی مصرف‌کنندگان اتفاقی این دارو، خود را
در معرض مشکلاتی مربوط به کاهش سروتونین و دوپامین
قرار بدهند. از این رو هرگوه تغییر ناگهانی در افکار،
احساس، کلام و حتی اشتها و خواب جوانانی که اقدام به
مصرف قرص‌های (اکستازی) می‌کنند را باید به عنوان یک
زنگ خطر جدی قلمداد کرد.»
مصرف مکرر ماری‌جوانا باعث ایجاد وابستگی در فرد می‌شود
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در ادامه گفت‌وگو اشاره‌ای
به تعریف داروی توهم‌زاها داشت و گفت: «داروهای توهم‌زا
را به این علت توهم‌زا می‌نامند که بدون محرک بیرونی،
باعث ایجاد احساس‌ها و ادراک‌هایی در مصرف‌کننده می‌شود.
مصرف مواد روانگردان توهم‌زا ممکن است باعث بروز آثار
دیگری مانند آرمیدگی، شنگولی یا در برخی موارد وحشت‌زدگی
در مصرف‌کننده شود.
ماری جوانا هم جزو مواد روانگردان
توهم‌زا محسوب می‌شود که از گیاه شاهدانه که به صورت
خودرو و در مناطق زیادی از جهان می‌روید به دست می‌آید
و از آنجا که مصرف آن باعث آرمیدگی در برخی از مردم می‌شود،
مصرف‌کننده این احساس را دارد که مصرف آن روحیه او را
بالا می‌برد و توهمات خفیفی را هم به وجود می‌آورد.»
وی با اشاره به اینکه گرایش به سمت استفاده از ماری‌جوانا
و اعتیاد به آن در دنیای امروز شیوع فراوانی یافته و
در اغلب موارد نخستین گزینه برای افرادی است که
استفاده از مواد مخدر را تجربه می‌کنند، بیان کرد: «درتصور
عوام ماری جوانا یک ماده بی‌خطر گیاهی است و استفاده
از آن ضرری برای انسان ندارد در صورتی که بیش از 400
نوع ماده شیمیایی خطرناک در آن دیده شده. مصرف مکرر
ماری‌جوانا اعتیادآور بوده و باعث ایجاد وابستگی در
فرد می‌شود. این وابستگی با علائمی از قبیل وسوسه‌های
شدید برای مصرف بیشتر، بی‌حوصلگی، بی‌خوابی، زودرنجی،
استرس در فرد مشخص می‌شود. نتایج پژوهش‌های انجام‌شده
نشان می‌دهد افرادی که به استفاده از ماری‌جوانا معتاد
شده‌اند در برابر فقدان این ماده مخدر دچار عصبانیت،
خشونت و اعمال خلافکارانه شده و در نهایت به مواد مورد
نیاز خود دسترسی پیدا می‌کنند. با بررسی‌های انجام‌شده
توسط موسسه بین‌المللی سوء مصرف مواد اثری که ماری‌جوانا
بر هر فردی دارد به میزان استفاده، میزان ماده موثر و
درجه خلوص آن بستگی دارد.»
ماری‌جوانا حافظه کوتاه‌مدت را تضعیف و یادگیری را کند
می‌کند
واکنش‌های روانپریشی در مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا
ابراهیمی‌مقدم همچنین در ادامه افزود: «ماده توهم‌زای
عمده در ماری جوانا دلتا- 9 - تتراهیدروکانابینول یا
THC است که در ساقه و برگ‌های شاهدانه یافت می‌شود اما
ماده یادشده در رزین بسیار غلیظ شده است و مواد
روانگردان حشیش یا بنک از رزین به دست می‌آیند که قوی‌تر
از ماری‌جواناست.»
به گفته این روانشناس در قرن نوزدهم، ماری‌جوانا به آن
اندازه که امروزه آسپیرین برای سردردها و دردهای جزئی
مصرف می‌شود مورد استفاده قرار می‌گرفت و مردها می‌توانستند
ماری‌جوانا را بدون نسخه از داروخانه بخرند اما در حال
حاضر، هم مصرف ماری‌جوانا و داشتن آن در بیشتر ایالت‌ها
غیرقانونی است.
وی غیرقانونی بودن ماری‌جوانا را چندین خطر بهداشتی
دانست و گفت: «مصرف این ماده روانگردان به هماهنگی
ادراکی-حرکتی آسیب می‌رساند، حافظه کوتاه‌مدت را تضعیف
و یادگیری را کند می‌کند. علاوه بر این، با آنکه مصرف
آن در بسیاری از مردم باعث بروز تغییرات خلقی می‌شود
ولی مواردی از اضطراب و آشفتگی پریشان‌کننده و گزارش‌هایی
از واکنش‌های روانپریشی نیز در مصرف‌کنندگان دیده شده
است.»
به گفته ابراهیمی‌مقدم
برخی از مصرف‌کنندگان هم اظهار
می‌کنند که ماری‌جوانا به آنها کمک می‌کند تا اجتماعی
شوند. سرخوشی متوسط تا شدید با گزارش‌هایی از ادراک
تیزبینانه افزایش خودپیشی فکر خلاق و همسویی با دیگران
ارتباط دارد. به نظر می‌رسد که با مصرف آن، زمان کند
شده باشد و ممکن است آهنگ معینی که چند دقیقه است،
چنان به نظر برسد که یک ساعت طول کشیده است. آگاهی از
احساس‌های بدنی مانند ضربان قلب افزایش می‌یابد.
همچنین مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا گزارش می‌دهند سرخوشی
شدید باعث گم‌گشتگی می‌شود. درصورتی که مصرف ماری‌جوانا
باعث ایجاد شنگولی شود ممکن است فقدان هویت شخصی به
عنوان هماهنگی با جهان تعبیر شود اما مصرف‌کنندگانی که
گم‌گشتگی را تهدیدکننده می‌دانند و می‌ترسند که هویت
خود را دوباره به دست نیاورند، افزایش ضربان قلب و
افزایش آگاهی از احساس‌های بدنی‌شان منجر می‌شود که از
کنترل خارج شدن قلبشان بترسند.
"ال‌اس‌دی" باعث از دست‌دادن قدرت تشخیص می‌شود
طیف مواد توهم‌زا بسیار وسیع است و محدود به یکی دو
موردی که اشاره شد، نمی‌شود. این مواد مخدر توهم‌زا به
طریق شیمیایی و در آزمایشگاه یا از قارچ‌ها استخراج می‌شوند؛
LSD یا اسید لیزرجیک دی اتیل آمید نیز از دیگر توهم‌زای
مصنوعی به شمار می‌رود.
مصرف‌کنندگان این ماده، ادعا
می‌کنند که اسید لیزرجیک دی‌اتیل‌آمید هوشیاری را
گسترش می‌دهد و دنیای تازه‌ای را به روی آنها باز می‌کند
و وقتی ال‌اس‌دی مصرف می‌کنند به بینش‌های بزرگی دست
می‌یابند اما هنگامی که اثرش از بین می‌رود نمی‌توانند
آنها را به یاد بیاورند.
دکتر ابراهیمی‌مقدم با بیان اینکه ال‌سی‌دی، دارویی
است که احساس شخص را نسبت به جایی که در آن است مختل
می‌کند و اگر زیاد مصرف شود باعث ایجاد توهم می‌شود،
اظهار داشت: «وخیم‌ترین پیامد ال‌سی‌دی را از دست‌دادن
قدرت تشخیص واقعیت است دگرگونی هوشیاری که در اثر مصرف
ال‌سی‌دی ایجاد می‌شود، ممکن است به رفتاری بسیار
غیرمنطقی و همراه با گم‌گشتگی، یا گهگاه به حالتی از
وحشت‌زدگی منجر شود که طی آن قربانی احساس کند نمی‌تواند
اعمال یا افکار خود را کنترل کند. بوده‌اند کسانی که
در این حالت از مکان‌های بلند به پایین پریده و مرده‌اند. مصرف‌کنندگان LSD علائم روانپریشی‌های نسبتا درارمدت
مانند اسکیزوفرنی یا افسردگی‌های شدید را نشان می‌دهند.»
مصرف مرتب توهم‌زاها ممکن است به تحمل و وابستگی روانی
منجر شود
به گفته ابراهیمی‌مقدم از دیگر پیامدهای مصرف ال‌سی‌دی،
بازگشت به گذشته است؛ ادراک‌های تحریف‌شده یا توهماتی
که سیر و سیاحت ال‌اس‌دی را تقلید می‌کنند. انجمن
روانپزشکی آمریکا به زبان فنی، بازگشت به گذشته را
اختلال ادراک ادامه‌دار توهم‌زا HPPD نامیده است.
بنابر اظهارات این انجمن، توضیح روانشناختی بازگشت به
گذشته این است: اشخاصی که به‌طور مرتب ال‌سی‌دی مصرف
می‌کنند به احتمال زیاد پروازهای خیال‌بافی را ممکن می‌سازند.
نتایج پژوهش‌ها روی 38 فرد مبتلا به اختلال ادراک
ادامه‌دار توهم‌زا HPPD نشان می‌دهد که دنبال کردن
مصرف‌کنندگان PCD به صورت داروی بی‌حس کننده و آرام‌بخش
گسترش یافته و به نام‌های خیابانی گرد پریان، اوزون،
خل و چل و سوخت راکب رفته شناخته می‌شود.»
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در پایان با اشاره به
اینکه اصطلاحات خیابانی مفصل‌های کشنده و خبرچین
بلورین نیز اشاره به PCD مخلوط با ماری جوانا دارد،
گفت: «مصرف مرتب توهم‌زاها ممکن است به تحمل و وابستگی
روانی منجر شود با این حال هنوز مشخص نیست که وابستگی
فیزیولوژیک ایجاد می‌کند یا نه. ولی مصرف دوزهای بالا
می‌تواند هماهنگی حرکتی بدن را تضعیف و قضاوت را مختل
کند و باعث تغییر خلق و خو و بروز توهمات ترسناک و
هذیان شود.»
اگر باران به دلها نبارد ...
راجع به زندگی وَ مسائل مختلف آن ...اگر باران به دلها نبارد ...
راجع به زندگی وَ مسائل مختلف آن ...عوارض روانگردان ها ...
بسم الله الرحمن الرحیم
تا
به حال نام"اکستاسی" را شنیده‌اید؟ احتمالا در بین
دوستان شما کسانی هستند که اسم این ماده را شنیده‌اند
یا آن را مصرف کرده‌اند؟! اکستاسی در قالب قرص‌های
شادی‌بخش به "طاعون
خفته عصر ما"
تبدیل شده است.
تهیه وَ تدوین: عـبـــد عـا صـی